Zwolnienie energii elektrycznej z akcyzy – artykuł „Utrzymanie Ruchu 2/2018”

Polecamy Państwa lekturze artykuł radcy prawnego Kacpra Skalskiego opublikowany w branżowym magazynie Utrzymanie Ruchu nr 2/2018. 

Jak uzyskać całkowite zwolnienie z akcyzy od energii elektrycznej dla zakładu produkcyjnego?

Ustawa o podatku akcyzowym od 2016 r. przewiduje dwa rodzaje mechanizmów pozwalających na obniżenie kosztów energii elektrycznej dla przedsiębiorstw energochłonnych. Pierwsza z ulg to częściowy zwrot zapłaconej akcyzy od energii elektrycznej, której szczegóły przybliżyliśmy Państwu w naszym artykule zamieszczonym w poprzednim numerze. Drugą z ulg jest natomiast mechanizm przewidziany w art. 30 ust. 7a ustawy o podatku akcyzowym, umożliwiający uzyskanie całkowitego zwolnienia z akcyzy dla energii elektrycznej wykorzystywanej do celów redukcji chemicznej, w procesach elektrolitycznych, w procesach metalurgicznych lub w procesach mineralogicznych.

Niewątpliwie trudniej jest uzyskać tego typu zwolnienie m.in. z uwagi na fakt, że ustawodawca nakłada na zainteresowany podmiot obowiązek posiadania statusu podatnika akcyzy, który można nabyć poprzez posiadanie jednej z koncesji energetycznych. Niemniej jednak dla określonych branż i rodzajów produkcji, całkowite zwolnienie z akcyzy pozwoli na osiągnięcie znacznych oszczędności oraz uzyskanie konkurencyjnej pozycji na rynku.

W niniejszym artykule zostanie Państwu przybliżone jakie procesy produkcyjne będą uprawnione do uzyskania całkowitego zwolnienia z podatku akcyzowego oraz w jaki sposób takie zwolnienie uzyskać.

Jakie zakłady produkcyjne mogą ubiegać się o całkowite zwolnienie z akcyzy od energii elektrycznej?

Zakresem przedmiotowym całkowitego zwolnienia objęte są takie rodzaje produkcji, w których energia elektryczna jest wykorzystywana w procesach mineralogicznych, metalurgicznych, elektrolitycznych lub do celów redukcji chemicznej Zwolnienie polega na braku obowiązku zapłaty akcyzy od całkowitego wolumenu energii elektrycznej wykorzystywanej w tych procesach. Czyli najprościej mówiąc, każdy MWh energii wykorzystywanej na te procesy zwolniony jest z akcyzy. Jak łatwo obliczyć jest to oszczędność 20zł na każdej zużytej MWh. Poniżej przedstawiamy jakie procesy umożliwiają uzyskanie całościowego zwolnienia z akcyzy.

procesy mineralogiczne – zostały zdefiniowane przez ustawę o podatku akcyzowym jako procesy sklasyfikowane w nomenklaturze NACE pod kodem DI 26 „produkcja produktów z pozostałych surowców niemetalicznych” – odpowiadający rodzajom działalności określonym w Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) w grupie 23, 1 a zatem całkowitemu zwolnieniu całkowitemu będą podlegać działalności określone następującymi kodami PKD:

procesy metalurgiczne – są to procesy budzące najwięcej wątpliwości interpretacyjnych w zakresie zwolnienia wykorzystywanej energii elektrycznej. Z uwagi na brak definicji ustawowej procesów metalurgicznych, przy ustalania kwalifikacji danego procesu, zakłady produkcyjne posługują się interpretacjami podatkowymi lub ekspertyzami potwierdzającymi możliwość uznania danego procesu za proces metalurgiczny, uprawniający do uzyskania zwolnienia z akcyzy od energii elektrycznej. Co do zasady, do tego typu procesów możemy zaliczyć wykonywanie działalności objętej m.in. poniższymi kodami PKD:

Są to zatem w przeważającej większości kody PKD określone w grupie 24 „Produkcja metali”, a także niektóre wybrane kody PKD określone w grupie 25 „Produkcja metalowych wyrobów gotowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń”.

Należy jednak podkreślić, że w przypadku procesów metalurgicznych – każdorazowy stan faktyczny będzie decydował czy przedsiębiorcy energochłonnemu zostanie udzielone całkowite zwolnienie. W przypadku wątpliwości możliwe jest zwrócenie się o wydanie interpretacji indywidualnej. Należy także zaznaczyć, że powyższy wykaz PKD nie powinien być traktowany jako wykaz zamknięty.

procesy elektrolityczne – w tym przypadku nie jest możliwe wskazanie wprost kodów PKD objętych procesem elektrolitycznym. W każdym przypadku należy ocenić czy występuje elektroliza w procesie produkcji. Elektroliza jest procesem stosowanym na skalę przemysłową m.in. do: produkcji metali: aluminium, litu, sodu, potasu, produkcji rozmaitych związków chemicznych, w tym wodorotlenku sodu, potasu, chloranu sodu i chloranu potasu; produkcji gazów: wodoru, chloru i tlenu oraz galwanizacji – pokrywania cienką warstwą metalu innego metalu.

redukcja chemiczna – w tym przypadku również nie jest możliwe wskazanie wprost kodów PKD objętych procesem redukcji chemicznej. Proces redukcji chemicznej jest podstawową przemysłową metodą otrzymywania wielu metali. Redukcję przeprowadza się np. za pomocą węgla (wielki piec, np. produkcja miedzi) lub w procesie aluminotermii. Redukcja zachodzi także na katodzie podczas elektrolizy, co wykorzystywane jest m.in. do otrzymywania reaktywnych metali, takich jak glin lub sód. Z procesem redukcji chemicznej mamy więc do czynienia, gdy w wyniku reakcji chemicznej z tlenku metalu otrzymujemy metal. W tym zakresie również należy każdorazowo indywidualnie ustalić, czy i w jakim stopniu są wykonywane tego typu procesy w danym zakładzie.

W kontekście wskazanych wyżej procesów podlegających zwolnieniu – zwłaszcza w odniesieniu do procesów metalurgicznych, elektrolitycznych oraz redukcji chemicznej, które to nie zostały wprost zdefiniowane ustawowo – należy mieć na uwadze wąskie rozumienie organów podatkowych wydających interpretacje indywidualne w zakresie przedmiotu zwolnienia. Sprowadza się to do generalnej zasady, iż zwolnienie z akcyzy od energii elektrycznej wystąpi wówczas, gdy energia przyczynia się w sposób bezpośredni i kluczowy do przeprowadzenia samego procesu, wykluczając ze zwolnienia pozostałe czynności uczestniczące, czyli wszelkie procesy pomocnicze (następujące przed lub po samym wytworzeniu produktu będącego efektem tej produkcji). Te procesy pomocnicze nie powinny być traktowane jako podlegające zwolnieniu. Zasada powyższa znalazła także potwierdzenie w ostatnich orzeczeniach sądów administracyjnych (m.in. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 26 stycznia 2017 r. I SA/Ke 701/16).

Ile można zaoszczędzić uzyskując zwolnienie z akcyzy?

Zakład produkcyjny zwolniony z akcyzy może uzyskać wymierną oszczędność, stanowiącą 20 zł na każdej MWh zużytej w procesach określonych w ustawie. Jak łatwo obliczyć, przy wolumenie zużywanej w danym procesie energii w przykładowej wysokości 10 GWh oszczędność wyniesie 200.000 zł rocznie

Jak uzyskać zwolnienie?

W przypadku ustalenia, że dany zakład produkcyjny prowadzi działalność gospodarczą uprawniającą go do całkowitego zwolnienia z akcyzy, dalszym koniecznym krokiem jest uzyskanie przez ten zakład jednej z koncesji energetycznych (na obrót, dystrybucję, przesył lub wytwarzanie energii elektrycznej – chyba że dany zakład taką koncesję już posiada). Zgodnie bowiem z wymogami ustawy o podatku akcyzowym, podmiot ubiegający się o zwolnienie musi posiadać status podatnika akcyzy, który to można nabyć właśnie poprzez posiadanie jednej z ww. koncesji. Po uzyskaniu koncesji należy jednocześnie dokonać zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku akcyzowego właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

W dalszej kolejności, podmiot podlegający zwolnieniu powinien poinformować swojego sprzedawcę energii elektrycznej o uzyskaniu statusu podatnika akcyzy, tak aby było możliwe comiesięczne pomniejszanie o wartość akcyzy płatności za energię zużywaną w procesach.

Jednocześnie, podmiot podlegający zwolnieniu jest zobowiązany do przekazywania do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podmiot wykorzystał energię elektryczną oświadczenia o ilości wykorzystanej energii i sposobie jej wykorzystania.

Podsumowanie

Jak widać, uzyskanie przez zakład produkcyjny całkowitego zwolnienia z akcyzy od energii elektrycznej może stanowić o istotnej obniżce kosztów produkcji. Dodatkowo warto zauważyć, że tego typu zwolnienie nie stanowi tzw. agresywnej optymalizacji podatkowej, w związku z czym może być z powodzeniem stosowane przez zakłady energochłonne wykonujące procesy określone w ustawie.

Autor: Kacper Skalski radca prawny szef zespołu prawa energetycznego w Kancelarii Raczyński Skalski Raczyński Skalski & Partners Radcowie Prawni Adwokaci sp.p.