W poniedziałek 18 lutego 2019 r. przedstawiony został projekt zmiany ustawy z dnia 28 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (tzw. ustawy prądowej, która ma wprowadzić obniżki cen energii dla odbiorców końcowych).
Zgodnie z komentarzami ekspertów oraz uczestników rynku uchwalona w jeden dzień ustawa prądowa zawierała mnóstwo wątpliwości, a co więcej jej zapisy uniemożliwiały wdrożenie obniżek cen energii dla odbiorców końcowych. Dlatego zdecydowano się na jej nowelizację. Poniżej główne zmiany proponowane w nowelizacji.
Zmieniony termin na wprowadzenie obniżek cen energii
Zgodnie z nowelizacją ustawy prądowej zmieniono termin na wdrożenie zmian cen w umowach z odbiorcami końcowymi – z 1 kwietnia 2019 r. na „ 30 dni od dnia wejścia w życie rozporządzenia wykonawczego”. Bez rozporządzenia wykonawczego nie ma możliwości wdrożenia procesu zmiany ceny a jak wiadomo rozporządzenie wykonawcze może być wydane dopiero po wejściu w życie nowelizacji ustawy prądowej tak więc wszystko zależy od sprawności przeprowadzenia procesu legislacyjnego zarówno nowelizacji jak i rozporządzenia wykonawczego. Biorąc jednak pod uwagę determinację do wprowadzenia zmian wydaje się że dotychczasowy termin na wdrożenie obniżek cen energii czyli 1 kwietnia 2019 może być dotrzymany. Oczywiście obniżki zostaną wprowadzone z mocą wsteczną począwszy od 1 stycznia 2019 r. i to nie ulega zmianie.
Usunięcie wątpliwości że obniżka cen energii na podstawie ustawy prądowej ma dotyczyć wszystkich odbiorców końcowych
Do tej pory istniały wątpliwości i rozbieżności interpretacyjne czy przepisy ustawy prądowej obejmują wszystkich odbiorców energii czy np. tylko odbiorców taryfowych lub odbiorców którzy mają ustalone ceny na podstawie tzw. generalnego cennika. Nowelizacja ustawy prądowej ma prowadzić do usunięcia tych wątpliwości i gwarantować objęcie „wszystkich umów z odbiorcami końcowymi” obowiązkiem stosowania w 2019 r. cen energii na podstawie ustawy prądowej.
W uzasadnieniu do nowelizacji ustawy prądowej wprost wskazano, że mają to być wszystkie umowy z odbiorcami końcowymi w tym również umowy negocjowane indywidualnie, przetargi i „produkty dodatkowe” przez co można rozumieć produkty transzowe, market access itp.
Co ciekawe w uzasadnieniu zostało wprost wskazane, że również umowy ze sprzedawcą rezerwowym będą objęte postanowieniami ustawy prądowej: „umowy zawierane z tzw. sprzedawcą rezerwowym w przypadku zaprzestania sprzedaży energii elektrycznej przez dotychczasowego dostawcę (sprzedawcę) energii elektrycznej. Ostatnim rodzajem umów, które wyodrębniono na powyższym diagramie są umowy zawierane w wyniku przetargów. Ustawa obejmuje również wszystkie inne umowy, dotyczące sprzedaży energii elektrycznej do odbiorcy końcowego.”
Jest to bardzo ważna zmiana bo teraz nie ma wątpliwości, że każdy odbiorca końcowy ma prawo do skorzystania z uprawnień wynikających z ustawy prądowej.
Doprecyzowano jak ustalać obniżoną cenę dla odbiorców końcowych
Jest to kolejna bardzo istotna zmiana w stosunku do pierwotnego brzmienia ustawy prądowej. Nowelizacja wprowadza ogólną i kierunkową zasadę, że obniżona cena energii na 2019 r. ma być ustalona na podstawie cen stosowanych dla danego odbiorcy na dzień 30 czerwca 2018 r. Intencją ustawodawcy wydaje się być wprowadzenie zasady, że niezależnie od rodzaju umowy i sposobu ustalenia ceny energii (cena taryfowa, cena z cennika, cena negocjowana indywidualnie) cena stosowana na 2019 nie będzie wyższa niż cena z 30 czerwca 2018 stosowana w danym typie umowy. Czyli taryfa vs. taryfa, cennik vs cennik, cena indywidualna vs. cena indywidualna – wszystko ustalając na dzień 30 czerwca 2018. Tak jak wspomniałem jest to bardzo istotna zmiana bo do tej pory pojawiały się interpretacje, że ceny na rok 2019 nie mogą być wyższe niż ceny z taryfy lub cennika generalnego. Powodowało to, że większość umów z cenami negocjowanymi indywidualnie nie kwalifikowało się do objęcia obniżkami cen na podstawie ustawy prądowej. Wynikało to z faktu, że w większości przypadków ceny indywidualne na 2019 były i tak niższe niż ceny z cennika generalnego danego sprzedawcy na dzień 30 czerwca 2018.
Jaka cena energii w przypadku nowych umów sprzedaży energii
Niestety cały czas nie jest znany sposób ustalenia ceny na 2019 w przypadku gdy odbiorca zawarł umowę na rok 2019 z nowym sprzedawcą energii. Przykładowo czy ma to być cena z 30 czerwca 2018 r. którą miał odbiorca u starego sprzedawcy czy może cena stosowana w tym okresie przez nowego sprzedawcę? Nowelizacja w tym zakresie wskazuje, że sposób ustalenia ceny w przypadku zmiany sprzedawcy na rok 2019, określi rozporządzenie wykonawcze Ministra Energii.
Objecie postanowieniami ustawy prądowej odbiorców samodzielnie kupujących energię na TGE
Nowelizacja ustawy prądowej umożliwia ubiegania się o wypłatę rekompensat odbiorcom końcowym, kupującym energię elektryczną na własny użytek na Towarowej Giełdzie Energii S.A. lub za pośrednictwem towarowego domu maklerskiego. Zmianę tę należy ocenić pozytywnie gdyż nie było jakiegokolwiek uzasadnienia do pozbawienia prawa do obniżki cen energii dla tego rodzaju odbiorców. Warto jednak wskazać, że kluczowe dla tych odbiorców będą szczegółowe zasady obliczania wielkości rekompensaty, które zostaną określone w rozporządzeniu wykonawczym Ministra Energii.
Co jeszcze określi rozporządzenie wykonawcze Ministra Energii ?
Warto wskazać, że po ekspresowym uchwaleniu ustawy prądowej powstało wiele wątpliwości w jaki sposób stosować jej przepisy w poszczególnych przypadkach. W celu usunięcia przynajmniej części tych wątpliwości ustawodawca zdecydował się na rozszerzenie zakresu rozporządzenia wykonawczego w którym zostaną zawarte rozstrzygnięcia głównych kwestii, które do tej pory przysparzały problemów interpretacyjnych, są to w szczególności sposób ustalenia cen i stawek obowiązujących 30 czerwca 2018 w przypadku:
- zmiany sprzedawcy energii elektrycznej przez odbiorcę końcowego po dniu 30 czerwca 2018 r.,
- uzyskania nowej koncesji na obrót energią elektryczną przez przedsiębiorstwo energetyczne, niewykonujące dotychczas działalności gospodarczej w tym zakresie,
- zawarcia umowy sprzedaży energii elektrycznej albo umowy kompleksowej przez nowego odbiorcę końcowego,
- korzystania przez odbiorcę końcowego w dniu 30 czerwca 2018 r. z usług sprzedawcy, o którym mowa w art. 5 ust. 2a pkt 1 lit. b ustawy – Prawo energetyczne,
- zmiany grupy taryfowej przez odbiorcę końcowego,
- rozliczania odbiorcy końcowego przez przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną na podstawie wartości indeksów giełdowych,
- korzystania przez odbiorcę końcowego z przedpłatowego układu pomiarowo-rozliczeniowego służącego do rozliczeń za dostarczaną energię elektryczną.
Oczywiście rozporządzenie wykonawcze określi również sposób wyliczenia rekompensat dla przedsiębiorstw energetycznych.
Co dalej ?
Jak widać projekt nowelizacji ustawy prądowej stanowi krok naprzód do wprowadzenia obniżek cen energii. Doprecyzowuje on fundamentalne kwestie takie jak potwierdzenie, że ustawa prądowa obejmuje wszystkie rodzaje umów sprzedaży energii zawarte z odbiorcami końcowymi oraz ustala ceny które mają być stosowane w wyniku zastosowania przepisów ustawy prądowej. Tak jak wspomniałem do wdrożenia przepisów ustawy prądowej konieczne jest jeszcze wydanie rozporządzenia wykonawczego Ministra Energii i to w ciągu 30 dni od dnia jego wejścia w życie przedsiębiorstwa energetyczne zobowiązane są do wdrożenia obniżek cen energii na podstawie ustawy prądowej z mocą od 1 stycznia 2019 r.
