W dniu 11 października 2015 roku weszła w życie większość przepisów ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw (zwanej potocznie „ustawą antylichwiarską”).
Przedmiotowa ustawa budzi olbrzymie zainteresowanie ze strony firm potocznie określanych, jako pożyczkowe, a które obecnie doczekały się już ustawowej definicji i od 11 października 2015 roku zostały przez ustawodawcę określone mianem „instytucji pożyczkowych”. Nowelizacja z pewnością wpłynie na zmianę dotychczasowych modeli działania znacznej części instytucji pożyczkowych.
Należy jednak zwrócić uwagę na jedną z pozoru drobną, aczkolwiek (w naszej ocenie) istotną zmianę dla praktyki funkcjonowania banków oraz ich klientów. Mianowicie ustawa antylichwiarska dokonała również nowelizacji ustawy Prawo bankowe – m.in. art. 104 ust. 3 tejże ustawy, który dotyczy zagadnienia tajemnicy bankowej, a więc materii nad wyraz delikatnej, o której napisano już wiele.
W doktrynie i orzecznictwie nie jest jednak łatwo doszukać się odpowiedzi na pytanie czy forma pisemna, o której mowa w art. 104 ust. 3 ustawy Prawo bankowe, a więc forma pisemna wymagana dla możliwości upoważnienia banku przez klienta do przekazania określonych informacji stanowiących tajemnicę bankową wskazanej przez klienta osobie lub jednostce organizacyjnej jest formą zastrzeżoną pod rygorem nieważności, dla celów dowodowych czy też może dla wywołania określonych skutków prawnych? W doktrynie przeważa stanowisko, że jest to forma prawna zastrzeżona dla celów dowodowych*.
Nowelizacja ustawy Prawo bankowe wprowadzona na podstawie art. 4 pkt. 2) Ustawy antylichwiarskiej nie daje co prawda odpowiedzi na to pytanie, jednakże wprowadza dodatkowe narzędzia prawne, które – w mojej ocenie – czynią tę kwestię co do zasady zagadnieniem czysto teoretycznym. Obecnie bowiem ustawodawca dał bankom narzędzia, które pozwalają im na funkcjonowanie w zgodzie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami.
Nowelizacja dodała bowiem do treści art. 104 ust. 3 Prawa bankowego zapis mówiący o tym, że upoważnienie udzielone bankowi przez klienta może być także wyrażone w postaci elektronicznej. W takim przypadku bank jest zobowiązany do utrwalenia upoważnienia na informatycznym nośniku danych, a więc z wykorzystaniem materiału lub urządzenia służącego do zapisywania, przechowywania i odczytywania danych w postaci cyfrowej (a więc np. płyty CD, pamięci USB czy też innych podobnych nośników danych).
Powyższą nowelizację już teraz należy oceniać wyłącznie pozytywnie. Odpowiada ona oczekiwaniom praktyki instytucji bankowych wykorzystujących obecnie w swojej codziennej działalności coraz to bardziej zaawansowane technologie informatyczne. Należy jednak pamiętać, że zawsze ryzyko prawidłowej weryfikacji upoważnienia udzielonego bankowi przez klienta spoczywać będzie na banku. Trzeba mieć tę okoliczność na uwadze podobnie jak wymogi co do samej treści upoważnienia, które powinno zostać sformułowane w sposób możliwie najmniej skomplikowany, ale jednocześnie jak najbardziej precyzyjnie – tak, aby wykluczyć zarzut naruszenia tajemnicy bankowej.
W przypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości prosimy o kontakt pod adresem:
* Tak m.in. K.Ćwiklińska „Tajemnica bankowa a outsorcing” (R. Kaszubski – red.) oraz J.Molis „Komentarz do art. 104 ustawy Prawo bankowe (F. Zoll – red.) oraz – jak się wydaje – A.Tupaj-Cholewa „Komentarz do ustawy Prawo bankowe” str. 363 (red. H.Gronkiewicz-Waltz), Warszawa 2013
