Pozorny dylemat i obstrukcja procesu inwestycyjnego
Włodarze gmin i miast nie mają pełnej dowolności w zakresie decydowania o tym, jakie obiekty powstają na podległym im obszarze. Tworzenie planów miejscowych jest skomplikowanym i długotrwałym procesem. Oczekując na zmiany w przepisach, korzystają z instrumentu, jakim jest decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (dalej: decyzja WZ).
Nie jest to jednak instrument doskonały. Decyzja WZ jest bowiem decyzją związaną. Oznacza to, że jeżeli zostały spełnione przewidziane w ustawie warunki, organ nie może odmówić jej wydania. Nawet wtedy, jeżeli planowana inwestycja nie podoba się mieszkańcom.
Zdarza się, że taką niechcianą inwestycją jest instalacja OZE. W tym jednak przypadku, znaleziono pozornie doskonałe rozwiązanie, pozwalające na obstrukcję inwestycji.
Zestawienie przepisu z art. 61 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 27 marca 2003 o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (dalej: u.p.z.p.) z art. 7 ust. 8d pkt 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, prowadzić może do wniosku, że przepisy te uniemożliwiają wydanie decyzji WZ dla instalacji OZE.
Zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, wydanie decyzji WZ jest możliwe jedynie w przypadku łącznego spełnienia określonych w nim warunków. Jednym z nich jest warunek, zgodnie z którym istniejące lub projektowane uzbrojenie terenu jest wystarczające dla zamierzenia budowlanego (pkt 3).
Na podstawie tego przepisu, urzędnicy wymagają od inwestora przedłożenia zapewnienia od gestora sieci elektroenergetycznej, że sieć dystrybucyjna jest wystarczająca do przyłączenia nowej instalacji OZE i odbioru wytworzonej w niej energii.
Wskazany powyżej przepis ustawy – Prawo energetyczne wymaga natomiast, żeby do wniosku o określenie warunków przyłączenia podmiot ubiegający się o przyłączenie źródła lub magazynu energii do sieci elektroenergetycznej, dołączył decyzję WZ, jeżeli jest ona wymagana.
Czyli urzędnicy prowadzący postępowanie administracyjne w sprawie o wydanie decyzji WZ dla instalacji OZE oczekują od inwestora, że ten przedstawi zapewnienie operatora o przyłączeniu do sieci.
Żeby jednak operator mógł się wypowiedzieć w tej sprawie w sposób, który nie dyskryminuje innych inwestorów zainteresowanych przyłączeniem swojej instalacji do sieci, potrzebny jest wniosek o wydanie warunków przyłączenia. Koniecznym elementem takiego wniosku jest zaś decyzja WZ.
Podsumowując, żeby uzyskać decyzję WZ, konieczne jest uprzednie okazanie dokumentu, którego uzyskanie musi być poprzedzone okazaniem decyzji WZ.
Pozornie, problem ten przypomina dylemat znany jako pytanie: „Co było pierwsze, jajko czy kura?”. Rozwiązać tego dylematu nie potrafili w sposób przekonywujący wybitni filozofowie. Nie sposób więc oczekiwać, że pracownicy urzędów gminnych znajdą rozwiązanie dla podobnego dylematu, które będzie korzystne dla inwestora.
Czy zatem, w świetle obowiązujących przepisów, w Polsce nie jest możliwe wydawanie decyzji WZ dla instalacji OZE oraz magazynów energii? I jak sobie z tym problemem radzą pracownicy urzędów, w których decyzje WZ są wydawane dla takich instalacji?
Na szczęście, w tym przypadku z pomocą przychodzą zasady wykładni przepisów oraz orzecznictwo sądów administracyjnych.
Zgodnie z linią orzeczniczą, która obecnie dominuje[1], oczekiwanie, aby inwestor wylegitymował się oświadczeniem przedsiębiorstwa energetycznego o zapewnieniu odbioru wyprodukowanej przez instalacje energii elektrycznej, jest nieuzasadnione.
Sądy administracyjne przedstawiają następujące argumenty:
- przepisy ustawy – Prawo energetyczne są przepisami odrębnymi w rozumieniu art. 61 ust. 1 pkt 5 u.p.z.p. i należy je brać pod uwagę przy wydaniu decyzji;
|
Zgodnie z art. 61 ust. 1 pkt 5 u.p.z.p., decyzja WZ musi być zgodna z przepisami odrębnymi. |
- nie ma możliwości określenia przez przedsiębiorstwo energetyczne warunków przyłączenia do sieci, czy nawet wydania pewnego rodzaju promesy takiego przyłączenia przed wydaniem decyzji o ustaleniu warunków zabudowy;
- skoro charakterystyka zamierzenia inwestycyjnego wskazuje, że warunki techniczne uzbrojenia terenu w zakresie elektroenergetycznym mogą zostać określone dopiero po wydaniu decyzji o warunkach zabudowy, a ocena możliwości przyłączenia technicznego spoczywa na przedsiębiorstwie energetycznym to oznacza, że organ administracji w sprawie warunków zabudowy ma jedynie ocenić, czy poza infrastrukturą w zakresie instalacji elektroenergetycznych, pozostałe warunki umożliwiają zagospodarowanie danego terenu inwestycją określonego typu;
- W przypadku inwestycji związanej z budową farmy fotowoltaicznej nie ma możliwości określenia przez przedsiębiorstwo energetyczne warunków przyłączenie do sieci przed wydaniem decyzji o ustaleniu warunków zabudowy.
Jak widać, w ewentualnym sporze z organem administracji, można powoływać się na bogate orzecznictwo sądów. Istnienie tak bogatego orzecznictwa świadczy o tym, jak często organy administracji stosują obstrukcję inwestycji w odnawialne źródła energii – również na etapie decyzji WZ.
[1] Przedstawione stanowisko zajęte zostało przez wojewódzkie sądy administracyjne m.in. w wyrokach:
- z dnia 1 grudnia 2022 r., sygnatura akt: II SA/Sz 637/22;
- z dnia 15 grudnia 2022 r., sygnatura akt: II SA/Sz 908/22;
- z dnia 2 lutego 2023 r., sygn. akt II SA/Sz 1037/22;
- z dnia 18 kwietnia 2023 r. II SA/Ol 69/23;
- z dnia 18 kwietnia 2023 r. sygn. akt II SA/Ol 70/23;
- z dnia 19 sierpnia 2022 r., sygn. akt II SA/Łd 520/22.
Serdecznie zapraszamy do odwiedzenia również naszego konta firmowego na LinkedIn.
