Akcja promocyjna dla klientów – współczesny marketing przybiera wiele form – coraz popularniejszą formą zachęty jest organizacja akcji promocyjnej, w której, po spełnieniu określonych wymogów formalnych, na klienta czeka określona gratyfikacja, taka jak premia, rabat czy mniej lub bardziej wartościowy gadżet. Warunki uczestnictwa zwykle określa jej regulamin, ale jego poprawne przygotowanie w pierwszej kolejności uzależnione jest od dokonania odpowiedniej kwalifikacji prawnej danej akcji promocyjnej. Prawo daje nam wiele możliwości, ale z każdą z nich wiążą się określone konsekwencje, nie tylko podatkowe.
Akcja promocyjna dla klientów – PROMOCJA, LOTERIA CZY KONKURS?
Pozornie wydawać by się mogło, że pojęcia te to synonimy, ale w kwestiach prawnych każda różnica może mieć znaczenie. W pierwszej kolejności kluczowe jest określenie biznesowych zasad premiowania określonych uczestników – przede wszystkim odpowiedź na pytanie kto może być beneficjentem takiej akcji: każdy kto spełnił jej warunki formalne, czy tylko określona ilość osób wybranych spośród wszystkich zgłoszeń. Jeżeli tylko określona ich ilość, to jakie definiujemy kryteria ich wyboru – losowe czy skonkretyzowane poprzez oparcie wyboru o sposób poradzenia sobie z konkretnym zadaniem konkursowym. Sama forma zadania konkursowego również ma znaczenie – należy uważać by pewna związana z nim prostota nie sprawiła, że je go istnienie ma jedynie charakter pozorny i ma na celu jedynie formalne uniknięcie elementu przypadkowości w wyborze kandydata.
Najczęściej sytuacja, w której już samo spełnienie przez uczestnika określonych wymogów formalnych, w tym przykładowo nabycia określonego produktu w danym przedziale czasowym [okres trwania promocji], uprawnia do „nagrody” rozumianej jako określona gratyfikacja – do czynienia mamy z promocją regulowaną tzw. przyrzeczeniem publicznym lub zwykłą umową cywilnoprawną. Znaczenie będą mieć rzeczone wymogi formalne, które zdecydują czy promocja ma charakter czynności jednostronnie zobowiązującej (przyrzeczenie publiczne) czy dwustronnie zobowiązującej (umowa cywilnoprawna). Jedna i druga forma prawna zasadniczo określona jest zasadami opisanymi w regulaminie promocji, czyli ma charakter adhezyjny (o zasadach decyduje wyłącznie organizator i nie podlegają one negocjacjom). Prawidłowa jednak kwalifikacja ma istotne znaczenie praktyczne, bowiem w przypadku uznania regulaminu za formę wzorca umownego, będzie on podlegał regułom dotyczącym niedozwolonych postanowień umownych (tzw. klauzule abuzywne). Jednocześnie możliwość ukształtowania akcji promocyjnej jako jednostronnej czynności prawnej nie wyklucza zastosowania w jej miejsce konstrukcji umowy – znaczenie mieć będą konkretne okoliczności faktyczne i znaczenie jakim są przypisywane czynności związane ze zgłoszeniem udziału przez uczestnika. Przykładem promocji opartej o formę umowy, będzie wydłużenie terminu na zwrot produktu (odstąpienie od umowy) dla użytkowników zarejestrowanych w systemie przedsiębiorcy.
Z kolei oparcie konstrukcji akcji promocyjnej o wybór jej laureatów będzie prowadzić zasadniczo do dwóch form prawnych – przyrzeczenia konkursowego (co stanowi odmienną formę przyrzeczenia tzw. zwykłego, o którym mowa była powyżej) albo loterii konkursowej. Tutaj różnica również jest doniosła prawnie, bo w przypadku organizacji loterii przed organizatorem stoi szereg obowiązków prawnych – w szczególności uzyskanie stosownego zezwolenia. Co ciekawe, ta postać regulaminu zawsze przybierze formę umowy (tzw. w doktrynie umowa gry lub umowa losowa). O zakwalifikowaniu tego rodzaju akcji promocyjnej do wskazanych powyżej form prawnych decydujące będzie mieć kryterium zależności wygranej od przypadku – wszędzie tam gdzie decyduje los, będziemy mówić o grze losowej. Analogicznie – tam, gdzie decydować będzie powołana przez organizatora komisja konkursowa na podstawie oceny umiejętności czy kreatywności (czyli kodeksowe „najlepsze dzieło” lub „najlepsza czynność”) – będziemy mieć do czynienia z przyrzeczeniem konkursowym. Wiąże się to jednak z określeniem zadania konkursowego – które da możliwość uczestnikom wykazania się wiedzą, umiejętnościami czy kreatywnością i będzie opierało się o zasadę konkurencyjności.
PYTANIE KONKURSOWE – CZY POTRZEBNE?
Niejednokrotnie zaobserwować można praktykę wprowadzania do każdego regulaminu akcji promocyjnej tzw. pytania konkursowego, co z zasady ma wykluczyć możliwość uznania takiej akcji za grę losową. Praktykę tę należy uznać za niecelową. Zawsze decydujące znaczenie będą mieć kwestie formalne związane z zasadami uczestnictwa i nabycia prawa do nagrody. Próba ominięcia regulacji związanych z ustawą o grach hazardowych wprowadzeniem prozaicznego pytania konkursowego, może okazać się nieskuteczna. Krótko mówiąc – pytanie konkursowe musi spełniać określony cel, nie może mieć charakteru tylko pozornego. Jeżeli przyznanie nagrody (bonusu) wiąże się tylko z koniecznością spełnienia określonych czynności (przykładowo: kup określony produkt a dostaniesz rabat na kolejne zakupy czy określoną premię pieniężną) – będziemy mieć do czynienia z formą umowy lub przyrzeczenia publicznego, a wprowadzenie, lub jego brak, pytania konkursowego na tę kwalifikację prawną nie wpłynie. Z kolei jeżeli pytanie konkursowe ma spełniać formę czynności określonej powyżej jako „zadanie konkursowe” – musi ono dać możliwość wykazania się uczestnikom jakimiś szczególnymi umiejętnościami czy kreatywnością, które będą podlegać ocenie komisji konkursowej. W przeciwnym razie może zostać uznane za pozorne i nie wpłynie to na konieczność zakwalifikowania akcji promocyjnej jako gry losowej.
Akcja promocyjna dla klientów – jeżeli jesteście Państwo zainteresowani szczegółowymi informacjami w odniesieniu do wskazanego powyżej zakresu, zapraszamy do bezpośredniego kontaktu.
Aleksandra Billewicz, Senior Associate, Tel. +48 606 711 669 , e-mail: aleksandra.billewicz@rsplegal.pl
