Na początku października Urząd Komisji Nadzoru Finansowego opublikował stanowisko UKNF dotyczące realizacji podstawowych obowiązków dystrybutora ubezpieczeń. Stanowisko to, jest wynikiem wykonywanych przez organ czynności nadzorczych i kontrolnych w zakresie stosowanych na rynku praktyk dystrybucji ubezpieczeń przeznaczonych dla konsumentów. W dokumencie możemy znaleźć oczekiwania nadzoru w zakresie określania wymagań i potrzeb klienta, w tym także w odniesieniu do przedsiębiorców wyłączonych spod regulacji ustawy o dystrybucji ubezpieczeń oraz realizacji obowiązków informacyjnych dotyczących produktu ubezpieczeniowego.
Jednym z najważniejszych obowiązków dystrybutora ubezpieczeń jest przeprowadzenie analizy w zakresie wymagań i potrzeb klienta w odniesieniu do ochrony ubezpieczeniowej, której poszukuje. Zaproponowany klientowi produkt ubezpieczeniowy powinien być zgodny z tak przeprowadzoną analizą. Sama ustawa, poza ustanowieniem obowiązku, nie definiuje sposobu w jaki dystrybutor ową analizę powinien przeprowadzić. Dystrybutorzy mogą więc co do zasady sami zdecydować w jaki sposób uzyskać od klienta potrzebne informacje. Sposób ten jednak powinien uwzględniać oczekiwania KNF w tym zakresie.
Przede wszystkim nadzór zwraca uwagę na fakt, że samo stwierdzenie woli zawarcia umowy ubezpieczenia nie jest jeszcze realizacją wymogu przeprowadzenia analizy potrzeb. Dystrybutor powinien zwrócić uwagę na rodzaje ryzyk, które klient zamierza objąć ochroną ubezpieczeniową, a następnie na ograniczenia i wyłączenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń. Przeprowadzenie tych czynności musi zostać udokumentowane i zarchiwizowane w taki sposób, aby możliwym było wykazanie ich zarówno przed klientem w przypadku sporu, jak i przed UKNF w trakcie kontroli. Przy tym, samo złożenie przez klienta oświadczenia o zgodności zakupionego produktu z jego potrzebami, nie może stanowić wyłącznego dowodu na potwierdzenie realizacji tych czynności.
Kolejnym obowiązkiem, na którego realizację zwraca uwagę UKNF jest konieczność przedstawienia klientowi, w zrozumiałej formie, obiektywnych informacji o proponowanym produkcie ubezpieczeniowym. W przypadku ubezpieczeń majątkowych informacje te mają być przedstawione w postaci ustandaryzowanego dokumentu (tzw. „IPID”), który jest przygotowywany przez podmiot tworzący produkt ubezpieczeniowy (zasadniczo będzie to więc zakład ubezpieczeń). Informacja ta, zgodnie z ustawą, musi być przedstawiona w postaci papierowej. W przypadku udostępniania tych informacji w formie innego trwałego nośnika czy za pośrednictwem strony internetowej, spełnione muszą być dodatkowe przesłanki określone w ustawie. W ocenie KNF prawidłowa realizacja obowiązku udostępnienia informacji o produkcie ubezpieczeniowym wiąże się z umożliwieniem zapoznania się z nimi na odpowiednio wczesnym etapie przed zawarciem umowy i po uprzednim zbadaniu jego potrzeb. Zgodnie ze stanowiskiem „poprawny proces zawarcia umowy powinien przebiegać zatem w ten sposób, że po określeniu wymagań i potrzeb klienta, na podstawie przekazanych przez niego informacji, klientowi przekazywany jest dokument IPID, co umożliwi mu podjęcie świadomej decyzji co do zawarcia umowy ubezpieczenia”.
W zakresie realizacji powyższych obowiązków organ nadzoru zwraca szczególną uwagę na konieczność zapewnienia przez dystrybutora trzy etapowego zakresu kontroli realizacji wymogów ustawowych.
W przypadku przedsiębiorców, o których mowa w art. 2 ust. 1 i ust. 2 ustawy o dystrybucji, czyli tych, do których nie stosuje się przepisów ustawy, ustalenie sposobu realizacji powyższych obowiązków jest obowiązkiem zakładu ubezpieczeń, na rzecz którego działają. Zasady te powinny wynikać z zawartej umowy cywilnoprawnej. Na zakładzie ubezpieczeń również leży obowiązek weryfikowania poprawności realizacji procesu sprzedażowego.
Realizacja powyższych, ale również pozostałych obowiązków ustawowych, może być przedmiotem kontroli ze strony UKNF, dlatego warto dokonać przeglądu stosowanych praktyk. Uwzględnienie wytycznych pozwoli na jej sprawne przejście i ominięcie negatywnych konsekwencji.
Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani szczegółowymi informacjami w odniesieniu do wskazanego powyżej zakresu, zapraszamy do bezpośredniego kontaktu.
Aleksandra Billewicz, Prawnik, Tel. +48 606 711 669 , e-mail: aleksandra.billewicz@rsplegal.pl
