12 stycznia 2024 r. na stronie internetowej Kancelarii Premiera Rady Ministrów opublikowano informację o rozpoczęciu prac nad projektem ustawy o kryptoaktywach (dalej: „Ustawa„). Ustawa ma na celu uzupełnienie przepisów Rozporządzenia 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów (dalej: „MiCAR” ) w szczególności w zakresie, w którym MiCAR obliguje państwa członkowskie UE do ustanowienia organów właściwych w sprawach kryptoaktywów i wyposażenia ich w określone kompetencje nadzorcze.
Jak możemy przeczytać w informacji opublikowanej na stronie rządowej, projekt Ustawy będzie wskazywał Komisję Nadzoru Finansowego (dalej: „KNF„) jako organ właściwy w zakresie spraw związanych ze stosowaniem MiCAR. Ponadto projekt będzie wprowadzał konkretne narzędzia służące skutecznemu wykonywaniu przez KNF działań nadzorczych, określał obowiązki emitentów kryptoaktywów, oraz wprowadzał sankcje o charakterze administracyjnym i prawnokarnym za niedostosowanie się do zasad uczestnictwa w obrocie kryptoaktywami.
Przypomnijmy, że do wejścia w życie MiCAR pozostało niewiele czasu. Stosowanie odpowiednich przepisów MiCAR rozpocznie się kolejno 30 czerwca 2024 r. oraz 30 grudnia 2024 r. MiCAR reguluje nie tylko zasady emisji, oferty i dopuszczania do obrotu kryptoaktywów ze szczególnym uwzględnieniem tokenów powiązanych z aktywami (ART), tokentów będących e-pieniądzem (EMT) oraz tokenów użytkowych, ale także określa zasady działalności dostawców usług w zakresie kryptoaktywów (CASP).
Wskazanie KNF jako organu właściwego w sprawach związanych z kryptoaktywami nie budzi zaskoczenia. Wiele regulacji zawartych w MiCAR odwołuje się do regulacji dot. rynku kapitałowego czy rynku usług związanych z pieniądzem elektronicznym, które to obszary od dłuższego czasu podlegają nadzorowi KNF. Od 1 grudna 2024 r., mocą zarządzenia nr 599 Prezesa Rady Ministrów, wyodrębniono także w KNF Zespół Nadzoru nad Rynkiem Kryptoaktywów, którego zadaniem jest przygotowanie KNF do stosowania przepisów MiCAR.
Do tej pory KNF wielokrotnie wypowiadał się już na temat prawnych aspektów rynku kryptoaktywów. W tym kontekście zwrócić można uwagę w szczególności na stanowisko z dnia 10 grudnia 2020 r., ostrzeżenie z dnia 12 stycznia 2021 r., komunikat z dnia 27 stycznia 2023 r., komunikat z dnia 11 września 2023 r. czy komunikat z 18 października 2023 r. Istotnym elementem do tej pory formułowanych przez KNF wypowiedzi było zwrócenie uwagi uczestników rynku na ryzyka związane z działalnością inwestycyjną na rynku kryptoaktywów.
Obecnie prowadzenie działalności związanej z kryptoaktywami nie wiąże się w Polsce z nadmiernymi obciążeniami regulacyjnymi. W polskim prawie zaimplementowano jednak tzw. V Dyrektywę AML, w wyniku czego dostawcy usług aktywów wirtualnych stali się instytucjami obowiązanymi na gruncie ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Tym samym tacy dostawcy zostali także objęci obowiązkiem uzyskania wpisu do rejestru prowadzonego przez Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Katowicach.
Wraz z wejściem w życie MiCAR sytuacja regulacyjna na rynku kryptoakytów ulegnie diametralnej zmianie. Przepisy MiCAR nie znajdą jednak zastosowania do wszystkich rodzajów kryptoaktywów. MiCAR nie obejmie swoim zastosowaniem w szczególności kryptoaktywów, które można kwalifikować jako instrumenty finansowe. Takie kryptoaktywa podlegać będą w dalszym ciągu regulacjom obejmującym rynek kapitałowy, w tym ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi. Poza zakresem zastosowania nowego prawa znajdą się także niewymienne tokeny (NFT).
Planowany termin przyjęcia projektu Ustawy uzupełniającej MiCAR to II kwartał 2024 r. Projekt nie został jeszcze opublikowany na stronie Rządowego Centrum Legislacji. Projekt po ustaleniu jego ostatecznej wersji będzie musiał przejść standardową ścieżkę legislacyjną, by 30 czerwca 2024 r. wejść w życie. Wraz z uchwaleniem proponowanej ustawy należy spodziewać się także zmiany ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym.
____
Kancelaria Raczyński, Skalski & Partners specjalizuje się w doradztwie prawnym sektora finansowego, w tym obsłudze klientów prowadzących działalność na rynku kryptoaktywów. Nasi prawnicy przygotowują zainteresowane podmioty do rozpoczęcia stosowania Rozporządzenia 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów (MiCAR), w tym obsługują emitentów, kantory i giełdy kryptoaktywów. Kancelaria posiada doświadczneie w zakresie obsługi przedsięwzięć biznesowych związanych z różnego rodzaju aktywami wirtualnymi i doradza klientom również w zakresie obowiązków związanych z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, w tym przygotowuje procedury zarządzania ryzykiem PP/FT, pomaga w sporządzeniu i aktualizacji wewnętrznych ocen ryzyka oraz wywiązywaniu się wobec organów nadzoru z obowiązków sprawozdawczych.
