Nowelizacja ustawy o rachunkowości w Sejmie – co zmieni się w raportowaniu ESG?

1. Projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości – już w Sejmie.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw, został przedłożony do prac Sejmowych a 15 października miało miejsce pierwsze czytanie.

Celem nowelizacji jest rozszerzenie zarówno kręgu podmiotów będących adresatami obowiązku jak i zakresu samego obowiązku składania wiarygodnych, porównywalnych i istotnych informacji na temat zrównoważonego rozwoju, co jest zgodnie z celem Dyrektywy 2022/2464. To istotny krok w kierunku wspierania transformacji zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw.

Jakie nowe kwestie należy obowiązkowo uwzględnić w sprawozdaniach?

Nowelizacja w zakresie raportowania ESG wprowadza nowe zasady, przez które należy rozumieć:

• • • Kwestie zrównoważonego rozwoju jako czynniki środowiskowe, czynniki społeczne i z zakresu praw człowieka oraz czynniki zarządcze, w tym czynniki zrównoważonego rozwoju określone w art. 2 pkt 24 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2088 z dnia 27 listopada 2019 r.
    • Standardy sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju jako standardy określone przez Komisję Europejską w drodze aktów delegowanych wydanych na podstawie art. 29b ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/U z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek;
    • Standardy sprawozdawczości dla małych i średnich jednostek jako standardy określone przez Komisję Europejską w drodze aktów delegowanych wydanych na podstawie art. 29c ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek.

Powyższe zmiany umożliwią szersze wdrożenie działań z obszaru ESG w ochronie zdrowia oraz ochronie przed negatywnymi skutkami środowiskowymi, a w perspektywie długofalowej -przekształcenia UE w nowoczesną, oszczędną i konkurencyjną gospodarkę z zerowym poziomem emisji gazów cieplarnianych do 2050 r.

Kogo będą dotyczyć nowe obowiązki?

Sygnalizujemy, że podmioty, o których mowa poniżej, będą zobowiązane do sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju. Przepisy te będą miały zastosowanie do jednostek będących: (i) spółką kapitałową, (ii) spółką komandytowo-akcyjną, (iii) spółką jawną, (iv) spółką komandytową, (v) zakładem ubezpieczeń i zakładem reasekuracji, (vi) bankiem (krajowym, oddziałem instytucji kredytowej, oddziałem banku zagranicznego). Przy określeniu jakie informacje powinny zostać zawarte sprawozdaniu decydujące znaczenie będzie miało to, jaką jednostką jest dana spółka, zakład lub bank. Rodzaje tych jednostek zostaną szczegółowo określone w ustawie o rachunkowości w art. 3 ust. 1 pkt 1a-1e:

• • Jednostka mikro – jako jednostka, która w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, nie przekroczyła co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości (inaczej straci status mikro):
    1. 1. 2.000.000 zł sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego;
       2. 4.000.000 zł przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy;
       3. 10 osób średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.

• • Jednostka mała – jako jednostka, która nie jest jednostką mikro, która w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, nie przekroczyła co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości (inaczej straci status małej jednostki):

1. 1. 1. 33.000.000 zł sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego
      2. 66.000.000 zł przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy;
      3. 50 osób średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.

• • Jednostka średnia – jako jednostka, która nie jest jednostką ani mikro, ani małą, która w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe, nie przekroczyła co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości (inaczej straci status średniej jednostki):
    1. 1. 110.000.000 zł sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego;
       2. 220.000.000 zł przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy;
       3. 250 osób średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.
  • Jednostka duża – jako jednostka, która przekroczyła co najmniej dwie wartości wspomniane w jednostce średniej, przy czym przy brak przekroczenia co najmniej dwóch powoduje utratę statusu dużej jednostki;

• • Duża grupa – jako grupa kapitałowa, która w roku obrotowym, za który jednostka dominująca sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy przekroczyła, po dokonaniu wyłączeń konsolidacyjnych co najmniej dwie z trzech wartości (inaczej straci status dużej grupy):

1. 1. 1. 1. 110.000.000 zł sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego
         2. 220.000.000 zł przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy;
         3. 250 osób średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.

Lub przed dokonaniem wyłączeń konsolidacyjnych, przekroczyła co najmniej dwie z trzech wielkości (inaczej straci status dużej grupy):

1. 1. 1. 1. 132.000.000 zł sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego;
         2. 264.000.000 zł przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy;
         3. 250 osób średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty.

Co powinno zawierać sprawozdanie zrównoważonego rozwoju?

Przepisy nowelizacji określają również zawartość jaką powinno mieć sprawozdanie zrównoważonego rozwoju, tj.:

• • zwięzły opis modelu biznesowego i strategii biznesowej jednostki, w tym opis:

a) odporności modelu biznesowego i strategii biznesowej jednostki na ryzyka związane z kwestiami zrównoważonego rozwoju,

b) szans dla jednostki związanych z kwestiami zrównoważonego rozwoju,

c) planów jednostki, w tym działań wdrażających i powiązanych z nimi planów finansowych i inwestycyjnych, służących zapewnieniu, aby model biznesowy i strategia biznesowa jednostki uwzględniały:

• • • • • • • przejście na zrównoważoną gospodarkę,
            • ograniczenie globalnego ocieplenia do 1,5 °C,
            • osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r.,
            • występujące zagrożenia wynikające z działalności jednostki związanej z węglem, ropą naftową i gazem,

d)  w jaki sposób w modelu biznesowym i strategii biznesowej jednostki uwzględniono interesy zainteresowanych stron jednostki oraz wpływ jednostki na kwestie zrównoważonego rozwoju,

e) sposobu wdrożenia strategii jednostki w odniesieniu do kwestii zrównoważonego rozwoju;

• • opis określonych w czasie i ustanowionych celów dotyczących kwestii zrównoważonego rozwoju, w tym bezwzględnych celów redukcji emisji gazów cieplarnianych co najmniej na lata 2030 i 2050, opis postępów poczynionych na rzecz osiągnięcia tych celów wraz z oświadczeniem, czy cele związane z czynnikami środowiskowymi opierają się na rozstrzygających dowodach naukowych;
  • opis roli kierownika jednostki oraz członków rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostkę w odniesieniu do kwestii zrównoważonego rozwoju oraz ich wiedzy eksperckiej i umiejętności związanych z wypełnianiem tej roli lub dostępu kierownika jednostki oraz członków rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostkę do takiej wiedzy eksperckiej i umiejętności;
  • opis polityk jednostki w odniesieniu do kwestii zrównoważonego rozwoju;
  • informacje o istnieniu systemów zachęt dotyczących kwestii zrównoważonego rozwoju oferowanych kierownikowi jednostki oraz członkom rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego;
  • opis:

1. 1. 1. 1. 1. 1. procesu należytej staranności wdrożonego przez jednostkę w odniesieniu do kwestii zrównoważonego rozwoju, w tym procesów zgodnych z przepisami prawa UE,
               2. najważniejszych rzeczywistych lub potencjalnych niekorzystnych skutków związanych z własnymi działaniami jednostki i jej łańcuchem wartości,
               3. wszelkich działań podjętych przez jednostkę w ramach procesu należytej staranności w celu zapobiegania rzeczywistym lub potencjalnym niekorzystnym skutkom, łagodzenia ich, zaradzania im lub usunięcia ich oraz wyniku tych działań;

• • opis najważniejszych ryzyk dla jednostki w odniesieniu do kwestii zrównoważonego rozwoju, w tym opis głównych rodzajów zależności jednostki od tych kwestii oraz sposobu zarządzania tymi ryzykami przez jednostkę;

Natomiast w przypadku standardów dla małych i średnich jednostek sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju obejmuje:

1. 1. 1. 1. informacje na temat własnych operacji i jej łańcucha wartości, w tym jej produktów i usług, relacji biznesowych oraz łańcucha dostaw;
         2. odniesienia do innych informacji zawartych w sprawozdaniu z działalności i dodatkowe objaśnienia dotyczące tych informacji, a także odniesienia do kwot wykazanych w rocznym sprawozdaniu finansowym i dodatkowe objaśnienia dotyczące tych kwot.

Od kiedy trzeba będzie stosować nowe standardy raportowania zrównoważonego rozwoju?

Informujemy, że przepisy wejdą w życie 14 dni od dnia ich ogłoszenia. Dlatego też naszym zdaniem istotne jest, aktywne monitorowanie postępów prac sejmowych, ponieważ obecny etap jest jednym z ostatnich przed podpisaniem ustawy przez Prezydenta i jej ogłoszeniem.

Więcej informacji odnośnie projektu ustawy, jak i szczegółów odnośnie sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, znajduje się w linku poniżej: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12381804/katalog/13036022#13036022