Wytwórcy przykładają dużą wagę do realizacji obowiązków regulacyjnych związanych z eksploatacją instalacji OZE. Kwestie takie jak prawidłowe przeprowadzenie procesu budowlanego czy uzyskanie niezbędnych wpisów lub decyzji są niemal powszechnie znane. Warto jednak pamiętać, że z faktem wytwarzania energii elektrycznej wiążą się istotne obowiązku na gruncie ustawy o podatku akcyzowym. Choć nie każdy wytwórca będzie zobowiązany do płacenia podatku akcyzowego, to warto kompleksowo przeanalizować swoją sytuację pod kątem istnienia obowiązków sprawozdawczych i ewidencyjnych, ustanowionych przez ustawę o podatku akcyzowym. Przedstawiam praktyczne aspekty związane z działalnością wytwórcy w zakresie instalacji OZE na gruncie podatku akcyzowego.
1. Zwolnienie z akcyzy dla wytwórcy w instalacji OZE
Konstrukcja przepisów ustawy o podatku akcyzowym wskazuje na istnienie powszechnego obowiązku płacenia akcyzy przez wszystkie podmioty, które wytwarzają energię elektryczną – wynika to z art. 9 ust. 1 pkt 3) i 4) ustawy o podatku akcyzowym. Zgodnie z tym przepisem każdy podmiot, który zużywa energię elektryczną, niezależnie od tego, czy posiada koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej czy nie, jest zobowiązany do płacenia akcyzy. Przedmiotem opodatkowania jest bowiem czynność polegająca na zużyciu wytworzonej energii elektrycznej, co oznacza, że obowiązek obejmuje także autokonsumpcję. Warto jednak odnotować, że w poza zużyciem energii elektrycznej podatkiem akcyzowym objęta jest także jej sprzedaż, ale tylko do nabywców końcowych. Tym samym, jeśli wytwórca sprzedaje całość energii elektrycznej do spółki obrotu, np. do sprzedawcy zobowiązanego albo sprzedawcy wybranego, wówczas nie pojawi się obowiązek odprowadzenia akcyzy.
Najbardziej istotne znaczenie w kontekście obowiązku akcyzowego dla wytwórcy ma zwolnienie, o którym mowa w § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego. Zgodnie z tym przepisem, każdy wytwórca, który wytwarza energię w generatorach o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW jest zwolniony z obowiązku uiszczania akcyzy za wytworzoną i zużytą energię elektryczną. Jeśli więc wytwórca eksploatuje dwie instalacje OZE o mocy 0,6 MW każda, zwolnienie z § 5 ust. 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego nie znajdzie zastosowania.
2. Obowiązki sprawozdawcze i dokumentacyjne
W przypadku wytwarzania energii elektrycznej i zużycia jej na własne potrzeby niezbędne jest złożenie przez wytwórcę zgłoszenia rejestracyjnego do właściwego urzędu skarbowego – obowiązek ten jest realizowany za pomocą Centralnego Rejestru Podmiotów Akcyzowych. Obowiązek rejestracji nie dotyczy wytwórców, którzy korzystają ze zwolnienia podmiotowego z § 5 ust. 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego (art. 16 ust. 7a pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym). Obowiązkiem rejestracji i płacenia podatku akcyzowego nie są ponadto objęci wytwórcy, którzy sprzedają całą wytworzoną energię elektryczną do podmiotów innych niż nabywcy końcowi (czyli np. spółki obrotu, sprzedawcy zobowiązani). Wyjątkiem będzie jednak sytuacja, w której ma miejsce jednocześnie autokonsumpcja i sprzedaż nadwyżek energii elektrycznej – jeśli łączna moc wszystkich instalacji przekracza 1 MW, wówczas obowiązek rejestracji będzie aktualny.
Co istotne, rejestracji należy dokonać przed pierwszą czynnością będącą przedmiotem opodatkowania, co w przypadku wytwarzania energii elektrycznej oznacza okres przed rozpoczęciem rozruchu technologicznego instalacji i pierwszego wprowadzenia energii do sieci (art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym).
Do pozostałych obowiązków wytwórcy związanych z akcyzą należą ponadto:
- składanie sprawozdań miesięcznych, oraz
- prowadzenie ewidencji ilościowej wytworzonej energii elektrycznej.
Obowiązek składania deklaracji podatkowych ma charakter miesięczny – (art. 24 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku akcyzowym). Jeśli jednak wytwórcy przysługuje zwolnienie podmiotowe z § 5 ust. 1 rozporządzenia w sprawie zwolnień od podatku akcyzowego, wówczas obowiązek sprawozdawczy nie wystąpi (art. 24 ust. 3 ustawy o podatku akcyzowym).
Drugą ważną czynnością, o którą wytwórca powinien zadbać, jest prowadzenie ewidencji ilościowej wytworzonej energii elektrycznej (art. 138h ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym). Ewidencja powinna być prowadzona na podstawie wskazań układów pomiarowo-rozliczeniowych a w przypadku ich braku, na podstawie dokumentów rozliczeniowych (art. 138h ust. 4 ustawy o podatku akcyzowym). Ewidencja powinna uwzględniać ilość wytworzonej energii elektrycznej z dokładnością do czterech miejsc po przecinku, wyrażoną w MWh. Gromadzone dane powinny obejmować okresy miesięczne (art. 138h ust. 5 ustawy o podatku akcyzowym). Podobnie jak w przypadku pozostałych obowiązków, wytwórcy eksploatujący instalacje o łącznej mocy nieprzekraczającej 1 MW skorzystają ze zwolnienia także co do obowiązku prowadzenia ewidencji ilościowej – wynika to z art. 138h ust. 2 ustawy o podatku akcyzowym.
