W dniu 22 maja 2025 r. Ministerstwo Klimatu i Środowiska opublikowało założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym oraz niektórych innych ustaw (UC97). Celem projektu jest wdrożenie przepisów dostosowujących prawo krajowe do przepisów Unii Europejskiej.
Dyrektywa 2024/884 z dnia 13 marca 2024 r. w sprawie zmiany dyrektywy 2012/19/UE w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
Zgodnie z aktualnym stanem prawnym, obowiązki związane z zagospodarowaniem zużytego sprzętu są uzależnione od daty jego wprowadzenia do obrotu i rozdzielone pomiędzy producenta (wprowadzającego sprzęt) a użytkownika (właściciela sprzętu).
Obecnie obowiązuje podział na:
- sprzęt wprowadzony do obrotu przed 13 sierpnia 2005 r. – tzw. sprzęt dawny,
- oraz sprzęt wprowadzony po tej dacie.
Dodatkowo, wprowadzający sprzęt mają obowiązek osiągania minimalnych rocznych poziomów zbierania, odzysku i recyklingu.
Zgodnie z nowelizacją przepisów, w celu rozróżnienia tzw. sprzętu dawnego, wprowadzone zostaną nowe daty graniczne, zależne od rodzaju sprzętu, tj.:
- sprzęt dla gospodarstw domowych wprowadzony do obrotu do dnia 13 sierpnia 2005 r.;
- panele fotowoltaiczne przeznaczone dla gospodarstw domowych wprowadzone do obrotu do dnia 1 stycznia 2016 r.;
- inny sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych wprowadzony do obrotu przed dniem 1 stycznia 2018 r.
Jakie będą konsekwencje zmian?
Po zmianach to użytkownik sprzętu, a nie – jak dotychczas – podmiot wprowadzający go na rynek, będzie odpowiedzialny za jego utylizację i pokrycie związanych z tym kosztów.
Nowy obowiązek dotyczyć będzie wyłącznie:
- paneli fotowoltaicznych wprowadzonych do obrotu w okresie od 13 sierpnia 2005 r. do 31 grudnia 2015 r., oraz
- innego rodzaju sprzętu wprowadzonego w okresie od 13 sierpnia 2005 r. do 31 grudnia 2017 r.
Warto zaznaczyć, że zmiana ta obejmuje wyłącznie panele PV niewykorzystywane na potrzeby gospodarstw domowych. Konsumenci nie muszą więc obawiać się nadchodzących obowiązków.
Jak wskazuje ustawodawca, powyższe regulacje mają na celu zapewnienie popytu na usługi związane ze zbieraniem i przetwarzaniem, co pozwoli na osiągnięcie przez producentów minimalnych rocznych poziomów zbierania, odzysku i recyklingu zużytego sprzętu.
Warto wskazać, że zainteresowanie usługami utylizacji może w najbliższym czasie szczególnie wzrosnąć, zwłaszcza w kontekście paneli fotowoltaicznych, których żywotność często przekracza 20 lat. Dla paneli PV wprowadzonych do obrotu np. w 2005 r. może oznaczać to zbliżający się koniec cyklu ich żywotności i tym samym konieczność ich utylizacji. Obecnie proces ten realizowany jest w specjalnych punktach zajmujących się przetwarzaniem i recyklingiem, które już wkrótce mogą odnotować zwiększone zapotrzebowanie na swoje usługi.
Dyrektywa 2018/851 z dnia 30 maja 2018 r. zmieniająca 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów
Nowe przepisy wprowadzą również obowiązek wyznaczania tzw. autoryzowanego przedstawiciela, dla podmiotów zagranicznych. Ustawodawca wskazał, że podmioty zagraniczne są aktualnie pozbawione możliwości ustanawiania podmiotu, który wykonywałby obowiązki przewidziane w krajowych przepisach w związku z wprowadzaniem na terytorium Polski produktów w opakowaniach czy pojazdów.
Opracowane zostaną zasady wyznaczania autoryzowanego przedstawiciela oraz listy podmiotów, które będą mogły działać w tym charakterze. Instytucja autoryzowanego przedstawiciela pozwoli na efektywniejsze egzekwowanie prawa polskiego w stosunku do podmiotów zagranicznych jak – wnoszenie opłat środowiskowych czy przestrzeganie recyklingu.
Więcej informacji odnośnie wytycznych, dostępne pod poniższym linkiem: https://www.gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-zmianie-ustawy-o-zuzytym-sprzecie-elektrycznym-i-elektronicznym-oraz-niektorych-innych-ustaw
