Proces uzyskiwania koncesji na obrót energią elektryczną może potrwać nawet kilka miesięcy. Dlatego w momencie uzyskania koncesji przedsiębiorca powinien podjąć takie działania, aby zminimalizować ryzyko utraty koncesji. Warto, więc mieć na uwadze przepisy ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r – prawo energetyczne jak i ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Powyższe przepisy określają przypadki, w których Prezes URE może lub musi cofnąć koncesję.
W przypadkach określonych w art. 58 ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Prezes URE może cofnąć koncesję gdy:
- wystąpi zagrożenie obronności lub bezpieczeństwa państwa lub bezpieczeństwa obywateli,
- jeżeli wydano decyzję o stwierdzeniu niedopuszczalności wykonywania praw z udziałów albo akcji przedsiębiorcy na podstawie ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o kontroli niektórych inwestycji,
- w razie ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy.
Wystąpienie wyżej wskazanych przypadków nie pociąga za sobą automatycznego cofnięcia koncesji, ponieważ art. art. 58 ust. 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej posługuje się wyrażeniem „organ koncesyjny może cofnąć koncesję”. Prezes URE ma w tym zakresie pewną swobodę decyzyjną i może ocenić, czy wystąpienie danych okoliczności powinno skutkować cofnięciem koncesji.
Jednocześnie należy zwrócić uwagę na zapisy art. 58 ust. 1 i 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, które nakładają na Prezesa URE obwiązek cofnięcia koncesji w przypadku zaistnienia jednej z sytuacji określonych poniżej:
- wydane zostało prawomocne orzeczenie, które zakazuje wykonywania działalności koncesjonowanej[1],
- przedsiębiorca nie podjął w wyznaczonym terminie (zazwyczaj jest to okres 6 miesięcy od udzielenia koncesji) działalności koncesjonowanej, mimo wezwania organu koncesyjnego[2],
- przedsiębiorca trwale zaprzestał wykonywania działalności koncesjonowanej[3],
- uległy zmianie w zakresie określonym w ustawie warunki wykonywanej działalności gospodarczej objętej koncesją[4],
- przedsiębiorca rażąco narusza warunki określone w koncesji lub inne warunki wykonywania koncesjonowanej działalności gospodarczej określone przepisami prawa[5],
- przedsiębiorca w wyznaczonym terminie nie usunął stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z warunkami określonymi w koncesji lub z przepisami regulującymi działalność gospodarczą objętą koncesją[6].
W przypadku jeżeli wystąpi którakolwiek z powyższych sytuacji Prezes URE ma obowiązek cofnąć koncesję.
W praktyce częste wątpliwości przedsiębiorców budzą kwestie cofnięcia koncesji w przypadku niepodjęcia działalności koncesjonowanej w wyznaczonym terminie. Każda koncesja wydana przez Prezesa URE określa datę rozpoczęcia działalności objętej koncesją. Nie oznacza to jednak, że dokładnie w tym dniu przedsiębiorca ma obowiązek rozpocząć działalność koncesjonowaną. Jednakże sytuacja, w której przedsiębiorca otrzymał koncesje a de facto nie wykonuje działalności koncesjonowanej, nie może trwać zbyt długo.
Jeżeli przedsiębiorca nie podejmie działalności koncesjonowanej w terminie 6 miesięcy od dnia udzielenia koncesji, ma on obowiązek poinformować o tym Prezesa URE oraz wskazać przyczyny niepodjęcia działalności.
Wykonywaniem działalności objętej koncesją na obrót energią elektryczną będzie przede wszystkim faktyczna sprzedaż energii czy to do odbiorców końcowych czy też przedsiębiorstw energetycznych. Przedsiębiorca powinien także być w stanie wykazać przychód z prowadzonej działalności (na przykład za pomocą faktur).
Zgodnie ze stanowiskiem Prezesa URE za datę rozpoczęcia działalności w przypadku koncesji na obrót energia elektryczną uważa się datę faktycznego rozpoczęcia sprzedaży energii elektrycznej.
Wykonywaniem działalności objętej koncesją na obrót energią elektryczną będzie również obrót energią elektryczną na Towarowej Giełdzie Energii (TGE) za pośrednictwem domu maklerskiego lub bezpośrednio przez przedsiębiorcę po uzyskaniu przez niego bezpośredniego członkostwa w TGE oraz dopuszczeniu go do działania na wybranych rynkach TGE.
Samo niepodjęcie działalności koncesjonowanej nie powoduje automatycznego cofnięcia koncesji. Prezes URE powinien wyznaczyć przedsiębiorcy termin na podjęcie działalności koncesjonowanej, a dopiero po jego bezskutecznym upływie może podjąć dalsze kroki zmierzające do ewentualnego cofnięcia koncesji.
Należy wskazać, że same działania przygotowawcze takie jak np. negocjacje z partnerami handlowymi dotyczące zakupu energii, podpisanie listów intencyjnych czy też innych niewiążących dokumentów nie będą uważane przez Prezesa URE za wykonywanie działalności koncesjonowanej[7]. A więc mimo, że przedsiębiorca będzie prowadził działania zmierzające do wykonywania działalności koncesjonowanej, może to doprowadzić do cofnięcia koncesji.
Mając na uwadze przedstawione powyżej ryzyko cofnięcia koncesji z powodu niewykonywania działalności koncesjonowanej, warto upewnić się, czy koncesjonariusz będzie w stanie w terminie 6 miesięcy od dnia uzyskania koncesji rozpocząć działalność koncesjonowaną. Jeżeli ta działalność nie zostanie podjęta, to należy liczyć się z ryzkiem wszczęcia postępowania przez Prezesa URE, które to postępowanie może zakończyć się cofnięciem koncesji.
W przypadku jakichkolwiek pytań zapraszamy do kontaktu – kacper.skalski@rsplegal.pl
[1] art. 58 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej
[2] art. 58 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej
[3] j.w.
[4] art. 41 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r – prawo energetyczne
[5] art. 58 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej
[6] art. 58 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej
[7] Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie, Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, z dnia 25 maja 2007, sygn. akt XVII AmE 224/06
